مقایسهی بلاکچینهای عمومی، خصوصی و مجاز
دستهبندی بلاکچینها بر اساس ساختار و نوع کانفیگ:
طی چند سال گذشته، بلاکچینها بسته به ساختار و پیکربندی آنها (کانفیگ)، در شکلهای مختلفی تکامل یافته اند. با توجه به نحوه پیکربندی بلاکچین، محتویات ذخیره شده در بلاکها و همچنین فعالیتهای انجام شده توسط شرکت کنندگان، قابل کنترل هستند.
به طور کلی، بلاکچین عمومی و خصوصی دو نوع رایج هستند. آنها در شبکههای مختلف رمز ارزها و شرکتهای خصوصی به شدت مورد استفاده قرار میگیرند. دسته سوم، بلاک چینهای مجاز هستند، که آنها نیز مورد توجه قرار گرفته اند.
بلاکچین عمومی:
اگر کسی بخواهد یک بلاکچین کاملاً باز، شبیه به بیتکوین ایجاد کند، که به هر کسی اجازه میدهد به شبکه بپیوندد و مشارکت کند، میتواند به سراغ بلاک چین عمومی برود. در بلاکچین عمومی، هر کسی آزاد است که به فعالیتهای اصلی شبکه بلاکچین بپیوندد و در آن شرکت کند.
همه میتوانند فعالیتهای جاری در شبکه بلاکچین عمومی را بخوانند، بنویسند و حسابرسی کنند، که این روند به بلاکچین عمومی کمک میکند ماهیت خودگردانِ خودش را حفظ کند. شبکه عمومی بر اساس یک طرح تشویقی عمل میکند که شرکت کنندگان جدید را تشویق میکند تا به شبکه بپیوندند و آن را چابک نگه دارند.
بلاک چین عمومی، از دیدگاهِ یک عملیاتِ غیر متمرکز و دموکراتیک، راه حلی ارزشمند ارائه میدهد که معایبی هم دارد. اصلیترین آن مصرف برق سنگین است که این میزان مصرف برای بقای دفتر کلِ بلاک چین، ضروری است. سایر مسائل، شاملعدم حفظ حریم خصوصی و ناشناس ماندنِ افراد است.
این امر میتواند منجر به ضعف امنیت شبکه و مشخص شدن هویت شرکت کننده شود. همچنین در کنار مشارکت کنندگان واقعی، گاهی اوقات ممکن است افرادی وارد شبکه شوند که با فعالیتهای مخربی مانند هک، سرقت توکن و مسدود شدن شبکه، در آن اخلال ایجادکنند.
بلاکچین خصوصی:
اگر شخصی نیاز به راه اندازی بلاکچین خصوصی دارد (که فقط به شرکت کنندگانِ تأیید شده اجازه ورود میدهد، مانند مشاغل خصوصی)، میتواند بلاکچین خصوصی را انتخاب کند. شرکت کننده میتواند فقط از طریق یک دعوت نامه معتبر و تأیید شده، به چنین شبکه خصوصیای بپیوندد.
همچنین تأیید اعتبار، توسط اپراتورهای شبکه یا مجموعهای که به وضوح، توسط شبکه تعریف شده، ضروری است. اولین تمایز بین بلاکچین عمومی و خصوصی این است که بلاکچین خصوصی کنترل میکند که چه کسی مجاز به مشارکت در شبکه است و پروتکلی را اجرا میکند که حق استخراج و پاداشها را تعیین میکند، و دفتر کل مشترک را در حفاظتِ قوانینِ خود دارد.
مالک یا اپراتور حق دارد، ورودیهای لازم را در بلاکچین، لغو، ویرایش یا حذف کند. به معنای واقعی، بلاک چین خصوصی، غیر متمرکز نیست و یک دفتر کل است که به عنوان یک پایگاه دادهی امن بر اساس مفاهیم رمزنگاری عمل میکند.
از نظر فنی، همه نمیتوانند سختی شبکه را در بلاکچین خصوصی ایجاد کنند، معاملات انجام دهند یا تغییرات بلاک چین را تأیید کنند.
بلاکچین مجاز:
دسته سوم، بلاکچینهای مجاز هستند. بلاکچینهای مجاز اجازه میدهند تا ترکیبی از بلاکچین عمومی و خصوصی داشته باشید و از بسیاری از گزینههای سفارشیسازی استفاده کنید. این موارد شامل اجازه دادن به هرکسی برای پیوستن به شبکهای مجاز، پس از تأیید هویت و اختصاص مجوزها برای انجام فعالیتهای خاص در شبکه است.
به عنوان مثال، Ripple، یکی از بزرگترین رمز ارزها، از روشهای مبتنی بر مجوز، پشتیبانی میکند. چنین بلاکچینی به گونهای ساخته شده است که مجوزهای خاصی را به هر شرکت کننده اعطا میکند. این روش، به شرکت کنندگان اجازه میدهد تا عملکردهای خاصی مانند خواندن، دسترسی و نوشتن اطلاعات روی بلاکچین را انجام دهند.
مشاغل، از شبکههای بلاکچین مجاز، زیاد استفاده میکنند، زیرا این امر به آنها امکان میدهد در هنگام پیکربندی (کانفیگ) شبکهها، محدودیتهایی را اعمال کرده و فعالیتهای شرکت کنندگان مختلف در نقشهای مورد نظر را کنترل کنند.
برای روشن شدن مساله بیایید با یک مثال فرآیند بلاکچینهای مجاز را بررسی کنیم :
فرض کنیم اگر از یک شبکه بلاکچین برای مدیریت معاملات در محصولات کشاورزی، از مبدا (مزرعه) تا مشتری نهایی (بازار) استفاده میشود، این فرایند شامل چندین نهاد است:
کشاورز یک گیاه دارویی را پرورش میدهد که به بازارهای مختلف در سراسر جهان ارسال میکند. در این مورد، چندین طرف (مقامات گمرکی که محصولات را برای ورود به کشور مربوطه ترخیص میکنند، شرکتهای حمل و نقل که محصول را جابجا میکنند، و اپراتورهای انبار که باید محصول را در محدوده دمای مشخص نگهداری کنند)، همگی نقشی حیاتی و خاص دارند.
این مثال میتواند نمونهی خوبی برای فهم بلاکچینهای مجاز باشد.
کشاورز ممکن است قیمت و مقدار خاصی را برای فروش محصولات خود به خریداری در آمریکا و قیمت و مقدار دیگری را به خریدار دیگر در اروپا اعلام کند.
سایر نهادهای درگیر مانند اپراتور انبار ممکن است لزوماً نیازی به اطلاعات در مورد قیمتهای توافق شده بین کشاورز و خریداران مختلف نداشته باشد. آنها ممکن است به اطلاعات محدودی دسترسی داشته باشند، مانند مشخصات کمی و کیفی، تا وظیفهی خود را در حمایت از چنین معاملاتی انجام دهند.